Ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης μας μιλάει για το συγγραφικό του έργο, τη ζωή στα χρόνια κορονοϊού και μοιράζεται μαζί μας τις πηγές έμπνευσής του και τη σχέση του με την Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS.
To 2012 κυκλοφόρησε το πρώτο σας βιβλίο στις εκδόσεις IANOS. Πως θα αξιολογούσατε τη σχέση ΙΑΝΟΥ και Κωνσταντίνου Τριανταφυλλάκη;
Ναί, το «Αλλιώς τα είχαμε σχεδιάσει...», κυκλοφόρησε στο…μακρυνό 2012! Ευτυχώς, που….προλάβαμε και παρουσιάσαμε το βιβλίο…τρείς ημέρες πρίν το…τέλος που προέβλεπαν οι…Μάγια!
Από τότε ξεκίνησε ένα πολύ όμορφο ταξίδι. Ωρες-ώρες μου φαίνεται σαν να πέρασε ένας αιώνας. Ομως, από τότε κυκλοφόρησαν άλλα τρία βιβλία! Ο ΙΑΝΟS, επομένως, είναι για εμένα κάτι σαν οικογένεια. Ενα κομμάτι από τη ζωή μου. Αισθάνομαι οτι ανήκω εδώ. Οι άνθρωποί του μου φέρονται τέλεια. Οταν μπορώ παρακολουθώ τις πολλαπλές εκδηλώσεις που γίνοται και δεν αναφέρομαι μόνο στις παρουσιάσεις βιβλίων, αλλά στις συζητήσεις, τις συναυλίες, τις ομιλίες.
Ο ΙΑΝΟS, λοιπόν, δεν είναι απλά ο εκδοτικός μου οίκος ή το café του IANOY, ο χώρος όπου βρίσκομαι με φίλους. Είναι κάτι περισσότερο, ένα κέντρο δημιουργίας και πολιτισμού, μια κυψέλη συνάντησης που ομορφαίνει την Αθήνα και αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης.
Πείτε λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο.
«Οι Μικρές Περιπλανήσεις», όπως γράφω και στον πρόλογο, είναι το βιβλίο που πάντα ήθελα να γράψω. Είναι ένα βιβλίο για τον αναγνώστη των καιρών μας που δεν έχει πολύ χρόνο. Πρόκειται για σύντομες αυτοτελείς ιστορίες που μπορεί ο καθένας να τις διαβάσει όπου έχει λίγο ελεύθερο χρόνο.
Αυτό το είδος είναι στο στοιχείο μου, με άλλα λόγια. Είναι ένα κράμα από παλιές και καινούργιες ιστορίες, γραμμένες σε σκόρπια διαστήματα πολλών δεκαετιών! Ενώ εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να έχουν κάποιο κοινό στοιχείο μεταξύ τους, τελικά μοιράζονται κοινές αρχές κι αξίες.
Οι «Μικρές Περιπλανήσεις», είναι αυτό ακριβώς που λέει ο τίτλος τους. Ταξίδια στο χρόνο και στο χώρο. Ομως, έχω ένα…παράπονο! Υπάρχει μια δραματική προσφυγική ιστορία «Η Λάμπαινα» και σχεδόν σ’ όλες τις παρουσιάσεις που κάναμε, από το Διδυμότειχο μέχρι την Καλαμάτα και από την Κέρκυρα μέχρι τη Σίφνο, «η Λάμπαινα» μονοπώλησε το ενδιαφέρον! Είχα φτάσει στο σημείο να ζητάω από τους ομιλητές να μη μιλάνε άλλο για τη «Λάμπαινα»!
Καραντίνα, Covid-19: Πως τον βίωσε ένας συγγραφέας; Διαφέρει η ματιά του από εμάς τους «κοινούς θνητούς»;
Η καραντίνα και ο covid-19 ήταν ένα χτύπημα νοκ-άουτ στην ανθρώπινη υπεροψία. Ποιός ξέρει, μπορεί και να το χρειαζόμασταν για να κατέβουμε από τον θρόνο της ματαιοδοξίας μας! Ενας μονοκύταρος οργανισμός κατάφερε να συντρίψει την αλαζονεία μας. Τόσο, μα τόσο εύκολα!
Να μας κλείσει στα σπίτια, να μας υποχρεώσει ν’ αλλάξουμε συνήθειες, να παραιτηθούμε από πράγματα που αγαπάμε και ήταν μέρος της ζωής μας και να μας γεμίσει φόβο. Είναι απογοητευτικό, όταν αναλογίζεσαι οτι όλα αυτά τα πολυδιαφημιζόμενα μεγάλα επιτεύγματα της ανθρωπότητας, τα άλματα προόδου, αποδείχθηκαν τόσο αδύναμα και ασήμαντα μπροστά σ’ έναν ιό, τον οποίον δεν μπορούμε κάν να διακρίνουμε με γυμνό μάτι!
Που είναι όλοι αυτοί οι μεγαλοφυϊείς που κομπορρημονούσαν οτι θ’ αλλάξουν τον κόσμο;
Παράλληλα, η καραντίνα μας έδωσε την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικά είναι κάποια μικρά πράγματα της καθημερινότητας που δεν τα εκτιμούσαμε και τόσο πολύ. Μια ζεστή αγκαλιά, μια βόλτα στην παραλία, ένας καφές με φίλους, μια μικρή μονοήμερη εκδρομή.
Η καραντίνα μας…υποχρέωσε ν’ ανακαλύψουμε ξανά την αξία της στιγμής! Την σπουδαιότητα του σήμερα! Την ματαιοδοξία των μεγάλων σχεδίων…
Προσωπικά, βρήκα την ευκαιρία να διαβάσω και να ξαναδιαβάσω βιβλία που είχα ξεχάσει, να δώ ταινίες που αγάπησα, ν’ ακούσω μουσικές που κάθε φορά με συνεπαίρνουν και να…ξαναγνωριστώ με αγαπημένα πρόσωπα!
Να ακόμα και αυτά τα social media που μας αρέσει να τα κράζουμε, σκεφθήκατε τελικά πόσο πολύ μας βοήθησαν;
Πως θα ήταν αλήθεια η ζωή στην καραντίνα χωρίς αυτά;
Ομως, εκείνο που κάθε φορά μου έδινε ελπίδα ήταν αυτή η επιμονή της Ανοιξης να τ’ αγνοεί όλα και να επιμένει ν’ ανθίσει!
Η ζωή τελικά βρίσκει τον τρόπο να επανέρχεται και να δημιουργεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Αρκεί να μην μας νικήσει ο φόβος και να μην χάσουμε την ελπίδα. Θα ξαναβρεθούμε όπως παλιά! Σοφότεροι, θέλω να ελπίζω!
Ανθρώπινες σχέσεις εν έτει 2020…
Στις 10 Δεκεμβρίου, το 1963, ο Γιώργος Σεφέρης, μιλώντας στη τελετή παραλαβής του Βραβείου Νόμπελ Λοχοτεχνίας, έκλεισε τη συγκλονισιτκή του ομιλία ως εξής: «Σ’ αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν’ αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται. Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Oιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε.»
Αυτή, λοιπόν, η μάχη με τα…τέρατα συνεχίζεται.
Ισως γιατί τα…τέρατα πολλαπλασιάστηκαν!
Ισως, γιατί στις μέρες μας, η ζωή γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη, όλο και πιο δύσκολη.
Ομως, αν θέλουμε να έχουμε μιαν ελπίδα για έναν κόσμο καλύτερο, πρέπει να συνεχίσουμε ν’ αναζητούμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται.
Πρέπει να μάθουμε να είμαστε περισσότερο υπομονετικοί, πιο ανεκτικοί με τους γύρω μας.
Κανένας μας δεν είναι τέλειος και έχουμε ανάγκη τους άλλους.
Να τους δίνουμε τον χρόνο που χρειάζονται.
Να κατανοούμε τις ευαισθησίες και τις ανάγκες τους.
Δεν είναι εύκολο για αυτό ακριβώς είναι γοητευτικό! Επειδή τις σχέσεις πρέπεις να αγωνίζεσαι να τις κερδίζεις κάθε μέρα. Κάθε μέρα πρέπει να κτίζεις κάτι καινούργιο. Τίποτα δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο…
Ποιά είναι η σχέση σας με τον χρόνο;
Μεγαλώνοντας εκτιμώ περισσότερο τον χρόνο. Και νοιώθω τυχερός όταν σκέφτομαι οτι πολλοί δεν είχαν αυτό το πλεονέκτημα. Ο χρόνος για να έχει νόημα, πρέπει να τον ζείς! Ν’ αντιληφθείς την αξία που κρύβεται στις μικρές στιγμές του. Εκεί βρίσκεται το νόημα της ζωής! Στις μικρές, αλλά ανεκτίμητες στιγμές!
Ομως, η μάχη με τον χρόνο είναι αδυσώπητη. Το ξέρεις, από την αρχή, οτι στο τέλος θα…χάσεις! Για αυτό και δεν πρέπει να τον βιάζεις τον χρόνο. Να τον αφήνεις να έρχεται ήσυχα και να φεύγει όπως ένας καλός επισκέπτης! Δεν χρειάζεται να σου γίνει έμμονη ιδέα!
Γνωρίζοντας, λοιπόν, πως ο χρόνος που όλοι μας έχουμε είναι περιορισμένος πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην τον αφηνουμε να περνάει αναξιοποίητος.
Να φορτώνουμε κάθε στιγμή του με μνήμες.
Να τον γεμίζουμε εικόνες και αναμνήσεις.
Να τον βαραίνουμε για να κινείται με βραδύ βήμα!
Μόνο έτσι μπορούμε ν’ αποκτούμε καμιά φορά το πάνω χέρι!
Να του τη φέρουμε του μπαγάσα!
Επειδή ο χρόνος δεν σταματά ποτέ, κάθε στιγμή της ζωής μας είναι νέα, παρ’ ο,τι συνδεδεμένη με τις περασμένες. Κάθε στιγμή είναι φρέσκια, σαν τη ματιά παιδιού. Οι καιροί αλλάζουνε και τα χρόνια περνούν. Μεγαλώνουμε, μας χωρίζουν αποστάσεις, άλλοι άνθρωποι μπαίνουν ανάμεσά μας. Ομως, αυτό που μένει, είναι ένα αεράκι που φυσά προς τα εκεί που θέλει εκείνο. Να θυμίζει όσα πέρασαν: χαμόγελα, συναισθήματα, αγγίγματα αγάπης και βλέμματα φροντίδας. Να εμπνέει εκείνα που θα ‘ρθουν: ελπίδα, αισιοδοξία, σχέδια και όνειρα…
Γιατί το ταξίδι δεν σταματά ποτέ, ούτε τελειώνουν τα όνειρα…
Ποιά είναι η σχέση σας με τα ταξίδια;
Ο Δήμος Μούτσης έγραψε έναν καταπληκτικό στίχο, «Ταξιδιώτης του παντός μ’ ένα μεθυσμένο πιάνο,/μια κιθάρα κι από πάνω τη γνώμη του καθενός/ταξιδιώτης του παντός, είμαι κύμβαλο αλλαλάζον/έτσι καθώς διασκεδάζω στο θάνατό μου εμπρός.», που νομίζω οτι τα λέει όλα!
Ταξιδιώτης του παντός, λοιπόν!
Του παντός και του ονείρου που δεν ξεθωριάζει ποτέ!
Ταξιδιώτης της ανεμελιάς, της περιέργειας, της γνώσης κι αυτής της έντονης επιθυμίας να γνωρίσεις τόπους άγνωστους και προορισμούς ονειρικούς.
Θεωρούσα, πάντα, τα ταξίδια ως μια λυτρωτική διέξοδο!
Μικρός θαύμαζα τους ναυτικούς που έσκιζαν τις «θολές γραμμές των οριζόντων» και ταξίδευαν «αδιάκοπα στην ατελείωτη γή».
Πολύ μου άρεσε ν’ ακούω τις ιστορίες τους τα βράδυα.
Γιατί εκείνες οι ιστορίες πυροδοτούσαν το εργαστήριο της φαντασίας μου.
Δεν ήθελα να μείνω με το παράπονο οτι «δεν έκανα ταξίδια μακρυνά» επειδή φοβήθηκα το άγνωστο και ρίζωσα σ’ ένα μέρος.
Αν πραγματοποίησα όλα τα ταξίδια που επιθυμούσα;
Ευτυχώς, όχι!
Να για παράδειγμα, όλο λέω να φύγω για την Παταγονία, κι όλο εδώ είμαι!
Αποτελούν πηγή έμπνευση για εσάς;
Τα βιβλία είναι ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, άρα είναι αυτονόητο οτι τόσο ο χρόνος, όσο και τα ταξίδια αποτελούν μια διαρκή πηγή έμπνευσης!
Ο χρόνος γιατί σου προσφέρει την δυνατότητα ν’ ανατρέχεις σε μνήμες, αναμνήσεις και εμπειρίες και να σχεδιάζεις όνειρα!
Τα ταξίδια γιατί γεμίζουν τον χρόνο σου με εικόνες, εμπειρίες, γνώσεις και αναμνήσεις.
Πάντα θεωρούσα οτι τα ταξίδια, κατά κάποια έννοια, επεκτείνουν τον χρόνο που έχεις στη διάθεσή σου! Επειδή ακριβώς διευρύνουν τους ορίζοντές σου!
Ομως, ακόμα πιο ενδιαφέροντα ίσως είναι τα ταξίδια του νου!
Πρίν πολλά χρόνια είχα συναντήσει στην Αριζόνα έναν ηλικιωμένο ινδιάνο, απροσδιορίστου ηλικίας, ο οποίος δεν είχε φύγει ποτέ από τον τόπο του!
Μια ζωή ριζωμένος στο ίδιο μέρος, λές και ήταν βράχος!
Τον ρώτησα πως και δεν αισθάνθηκε ποτέ του την ανάγκη ν΄ ανοίξει τα φτερά του και να ταξιδέψει. Με τον αριστερό αντίχειρά του χτύπησε τρείς φορές τον κρόταφό του, σαν μου έλεγε πώς όλα δημιουργήματα της φαντασίας είναι και πως με το μυαλό κάνεις τα καλύτερα ταξίδια!
Τα επόμενα σχέδια σας;
Αν με ρωτάτε, αν γράφω κάτι, ε, όλο και κάτι γράφω! Το γράψιμο, παιδιόθεν, ήταν μια άσκηση του νού! Ενα παιχνίδι με τον χρόνο. Αισθάνομαι σαν να προσπαθώ να γεμίσω μια αόρατη κάψουλα! Αυτό βέβαια δεν σημαίνει οτι γράφω συγκεκριμένα κάποιο βιβλίο. Συγκεντρώνω ιστορίες, αυτό που έκανα πάντα. Ετσι, για εμένα!
Με το γράψιμο ασκούμαι! Να, όπως ασκείται ένας πιανίστας περιμένοντας μια μεγάλη παράσταση, η οποία μπορεί και να μην έρθει ποτέ! Αυτό, όμως, δεν σημαίνει οτι θα πρέπει να σταματήσει να ασκείται…
Εκείνο που με συγκλόνισε τον τελευταίο καιρό ήταν η υπόθεση της δολοφονίας της συμπατριώτισσας μου Ελένης Τοπαλούδη. Παρακολούθησα αρκετές μέρες τη δίκη. Ξεπερνάει τον ανθρώπινο νού, πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος για να διαπράξει ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα…Να οδηγηθεί σε τέτοιες συμπεριφορές…Να γίνει τόσο βίαιος…Θα ήθελα να βρώ το χρόνο να γράψω ένα βιβλίο για την Ελένη…
Link: https://www.ianos.gr/magazine/
Discussion about this post